TÜBA ve Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi’nin (FSMVÜ) “Millî Mücadelenin Yerel Tarihleri Projesi” Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Gaziantep Üniversitesi ev sahipliğinde “Millî Mücadeleye Yerel Bakışlar Sempozyumu” Panorama 25 Aralık Müzesi’nde 22-24 Ekim taraihleri arasında gerçekleştirildi. 29 farklı üniversite, kurum ve bağımsız araştırmacıların yer aldığı iki gün süren bilimsel program 40'ı aşkın bilim insanıyla yürütüldü.
Milli Mücadele tarihyazımını tüm boyutları ve aktörleriyle haritalandırılarak bu süreçteki yerel etmenleri daha vurgulu ve hak ettiği şekilde bilimsel literatüre kazandırmayı amaçlayan Proje kapsamında; şimdiye kadar Milli Mücadele, Mücahede-i Milliye, İstiklal Harbi, Bağımsızlık Savaşı, Kurtuluş Savaşı, Ulusal Bağımsızlık Savaşı başlıklarında literatürde çalışılan "Millî Mücadele" döneminin yerel dinamikleri daha kapsamlı açıdan ele alınacak ve nihayetinde bilimsel metinler kitaplaştırılarak dizin halini alacak. Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023 yılında tamamlanacak Millî Mücadelenin Yerel Tarihleri Projesi, Milli Mücadelenin diğer bölgelerinde belirgin tarihlerde gerçekleştirilecek bilimsel programlarla devam edecek.
Sempozyum; Gaziantep Valisi Davut Gül, Türkiye Belediyeler Birliği ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in vekili Şahinbey Belediyesi Meclis Üyesi Yusuf Erdem Güzelbey, TÜBA Başkan Vekili Akademi Asli Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, FSMÜV Rektörü Prof. Dr. Muhammed Fatih Andı, Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Rektörü Prof. Dr. Arif Özaydın ve Doç. Dr. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa Göleç’in konuşmalarıyla başladı.
Gaziantep Valisi Davut Gül “Millî Mücadele’nin anlatılması ve yaşatılması çok önemli.”
Sempozyuma katkı sağlayan bütün paydaşlara teşekkür eden Gaziantep Valisi Davut Gül “6 bin 317 şehidimiz var. Müslüman nüfusunun yaklaşık yüzde 20’sinin şehit olduğu bir şehirde yaşıyoruz. Bunun anlatılması ve yaşatılması çok önemli. Bu toprakları bize emanet eden şehitlerimize Allah’tan rahmet diliyorum. Gazilerimize, sağlık sıhhat diliyorum.” dedi.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Erdem Güzelbey “Tarihçilerin gün yüzüne çıkardığı bilgiler, yeni bir dille aktarılmalı.”
Millî Mücadeleye Yerel Bakışlar Sempozyumu’nu önemli bulduğunu vurgulayan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Erdem Güzelbey “Millî Mücadele bilindiği üzere üç cepheden oluşur. Gaziantep’te Güney Cephesi’nde yer alıyor. Mücadele süresince birçok cami, yapı ne yazık ki yok oldu. Biz de bu harabe şehirden bugünlere gelirken verilen örnek vatanseverlik tavrını sanayimizle, yereldeki iş birliğimizle güçlendirerek Gaziantep’i bugünlerimize getirdik. Büyükşehir Belediyesi olarak yereldeki diğer kurum ve kuruluşlarımızla yaptığımız iş birliği ile 25 Aralık Panorama Müzesi hayat buldu. Tabi bu müze, bir günde gerçekleşmedi, yaklaşık 10 yıllık bir süreçte bu yapıya kavuştu. Tarihçilerimizin, sempozyumlarla açığa çıkardıkları bilgileri yeni bir dille anlatmamız gerekiyor. Görsel ve teknoloji dili kullanılarak insanımıza ulaşmamız edindiğimiz tecrübeyi aktarmamız noktasında toplumumuza daha büyük yararlar getirecektir.” şeklinde konuştu.
TÜBA Başkan Vekili Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar “Hepimiz biliyoruz ki geçmişini doğru bilmeyen geleceğini de iyi planlayamaz.”
TÜBA Asli Üyesi ve İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar yaptığı açılış konuşmasında “Türk milli mücadelesinin 100. Yılını idrak ediyoruz. Selçuklu Devleti, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti şeklinde devletteki devamlılık ilkesinin hayata geçişinin örneğidir milli mücadelemiz. Böyle bir tarihi dönem noktasının önemini daha iyi anlamak üzere hep bir aradayız. “Millî Mücadelenin Yerel Tarihleri Projesi” milli mücadelemizin basmakalıp, ortalama düzeyde tespit ve değerlendirmelerin çok daha ötesine giderek, yerel düzeydeki detayları da çeşitli yönlerden ele almak ve daha iyisini anlatmak bakımından çok önemli. Tarihimizi ağırlıklı olarak hamaset boyutuyla ele almaktan vazgeçip, çok disiplinli hatta disiplinler arası ve üstü bir bakış açısıyla ele almanın bize çok daha fazla şey kazandıracağını düşünüyorum. “Millî Mücadelenin Yerel Tarihleri Projesi” tarihe bakış açımızı genişletmek tüm aktörleriyle tarihimizi daha iyi anlatmak üzere hayata geçirildi. Hepimiz biliyoruz ki geçmişini doğru bilmeyen geleceğini de iyi planlayamaz.” dedi.
TÜBA Asli Üyesi ve FSMÜV Rektörü Prof. Dr. Fatih Andı “Millî Mücadele'nin Yerel Tarihleri Projesi Milli Mücadelenin 100. yılındaki bu büyük seferberliğe önemli bir katkı sağlayacak.”
Tarihin tanımı gereği “geçmiş”ten farklı olduğunun altını çizen Projenin Onursal Başkanı Prof. Dr. Muhammed Fatih Andı “Milli Mücadele bizim birlikte hatırladığımız tarihimizdir. Bizi biz yapan geçmişimizin en önemli kesitidir. Farklılıklarımız bizi ne kadar ayrıştırsa da zaman zaman araya tefrika girse de, Milli Mücadele kavramı üzerinde buluşur ve uzlaşırız. Milli Mücadele bizi bir fikir ve ruh etrafında birleştiren bir değerdir. Bir Milli Mücadele verebildiğimiz için bugün hür ve bağımsız olmanın nimetlerini tadıyor, bir vatanımız, bir milletimiz, bir bayrağımız ve bir devletimiz var diyebiliyoruz. Milli Mücadelenin büyük ve kurucu hadisesinin ele alınması yorumlanması, işlenmesi elzemdir. Milli Mücadelenin 100. yıldönümünde bize düşen sorumluluklar var. Yüzyıl dönümleri aynı zamanda geçmişin muhasebesini yapma, karşı karşıya bulunduğumuz riskler ve fırsatları ele alma imkânıdır. Hâlihazırda Milli Mücadelenin TBMM’nin, cumhuriyetin ilanının 100. yıldönümleri ile ilgili olarak akademik etkinlikler düzenlemekte, yayınlar yapmakta, müzeler kurmaktadır. 100. yıl dönümüne ilişkin yapılan bilimsel, kültürel ve sanatsal çalışmalar ve devletimiz tarafından en süt seviyede himaye ve teşvik edilmektedir.” dedi. Prof. Andı ayrıca TÜBA ve FSMVÜ’nin iş birliğiyle hazırlanan Millî Mücadelenin Yerel Tarihleri Projesinin Milli Mücadelenin 100. yılındaki bu büyük seferberliğe önemli bir katkı sağlayacağını söyledi.
GAÜN Rektörü Prof. Dr. Arif Özaydın “Millî Mücadele de verdiğimiz mücadeleyi bugün de aynı ruhla sürdüreceğiz.”
Milli Mücadele ruhunun öneminden bahseden GAÜN Rektörü Prof. Dr. Arif Özaydın Tarihten ders çıkararak yolumuza devam edeceğiz. Şuan ülke olarak iyi bir noktadayız. Bu millet, milli mücadeleyle ayakta kalan bir millettir. Bugün de yarın da milli mücadele ruhunu diri tutup ayakta kalacağız. Bugün ekonomiye yapılan saldırılar karşısında sessiz kalmayacağız. Dün topraklarımıza saldırarak bu milletin önünü kesmeye çalışanlar bu gün de ekonomimize saldırarak ülkemizin önünü kesmeye çalışıyorlar. Dün milli mücadele de verdiğimiz mücadeleyi bugünde aynı ruhla sürdüreceğiz. Yükselen Türkiye’nin önünü durduramayacaklardır dedi.
FSMVÜ Öğr. Üyesi Doç. Dr. Mustafa Göleç “Millî Mücadele, tarihimizin hiçbir dönemiyle karşılaştırılamaz.”
FSMVÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Göleç ise şu şekilde konuştu “Millî mücadele konulu Türkçe literatür, dönemin ağırlıklı olarak siyasi ve askeri gelişmelerden ibaret bir süreç olarak anlatıyor. Ancak milli Mücadele’nin toplumsal ve yerel boyutları, yeterince değerlendirilmiş değil. Anadolu’nun dört bir yanından şehirlerimiz, halkımızın farklı kesimleri bu mücadeleye bir şekilde katılmış, Millî Mücadele’nin doğrudan veya dolaylı olarak şahitleri olmuşlardır. Ülkemizin her köşesinden evlatlarını cepheye gönderen anne ve babaların, kardeşlerin, eşlerin, çocukların hafızaları yaşanan ama ne yazık ki hakkıyla yazılamayan bir tarihin kaynaklarıdır. Onlar, nüfusları azalan, ekmekleri eksilen, yaşadıkları yerler harabeye ve viraneye çevrilen yine de bu varoluş mücadelesini canları ve mallarıyla büyüten insanlarımızdır.”
Sempozyum’da yerel tarih mercek altına alındı.
Araştırmacılar, öğrenciler ve ilgili herkese açık olan Sempozyum açılışın ardından özellikle Sosyal Bilimler öğrencilerinin yoğun ilgisi ve sorularıyla devam etti: Programda Antep Savunması, Güney Cephesi ve Batı Anadolu’da Millî Mücadele adlı üç oturumda; “Adana ve Çevresinde Yerel Millî Mücadele Faaliyetleri”nden “Millî Mücadele Döneminde Batı Anadolu’da Sağlık ve Sosyal Yardım Faaliyetleri”ne “İzmir’in Kurtuluş Gününe Ait Bir Belgenin Değerlendirilmesi”nden “Cepheye Gidenlerin Ardında Kalanlar: Millî Mücadele’de Güney Cephesi’nde Kadınlar”a kadar 17 başlık masaya yatırıldı.
Sempozyumun ikinci gününde ise; “Millî Mücadele’de Karadeniz Bölgesi” ve “Millî Mücadele’de Orta ve Doğu Anadolu” adlı iki oturumda 1921 Rum Nakline Giden Süreç”ten “Millî Mücadele Döneminde Doğu Karadeniz’de Muhacirlerin Durumu”na 10 konu detaylandırıldı. Günün sonunda ise iki gün süresince gerçekleşen tartışmalar, sunumlar ve elde edilen sonuçlara ilişkin değerlendirme oturumu yapıldı.
